Prinsjesdag 2025: tijd voor leiderschap dat wérkelijk verandert, niet alleen regels

Fotocredit: iStock images

Regels stapelen of leiderschap tonen?

Prinsjesdag is ieder jaar een moment van vooruitkijken. Beleidsmakers presenteren hun plannen, werkgevers en werknemers zoeken naar houvast, en organisaties hopen dat er ruimte ontstaat voor vernieuwing. Dit jaar lag de nadruk op verzuim, re-integratie en innovatie. Het kabinet kondigde onder meer een intensievere re-integratieaanpak in de Ziektewet aan, versoepeling van re-integratieverplichtingen voor werkgevers, en extra aandacht voor innovatie en een gezonde werkomgeving.

Koning Willem-Alexander legde in de Troonrede echter de vinger bij iets wat fundamenteler is: het gebrek aan verbinding. Hij benadrukte dat in een tijd waarin de samenleving onder druk staat, we elkaar niet los kunnen laten. Juist het versterken van verbinding – luisteren, elkaar vasthouden ondanks verschillen – is de basis voor een veerkrachtige toekomst.

De valkuil van stapelen

De reflex die ik vaak zie in organisaties is dezelfde die ik nu teruglees in beleid: nog een pilot, nog een verplichting, nog een regeling. Maar stapelen van interventies, programma’s en tools werkt maar tot op zekere hoogte.

Simon Sinek wijst er vaak op dat leiderschap niet groeit door cursussen af te vinken, maar door het bouwen van vertrouwen en een gedeeld doel. Esther Perel benoemt dat we ons hele leven werken aan ons ‘werk-CV’ of ‘skill-CV’, maar vergeten te investeren in ons ‘relatie-CV’. Dáár gaat het wringen: organisaties kunnen tientallen trajecten lanceren, maar als er geen psychologische veiligheid, erkenning en verbinding is, blijven mensen uitvallen of haken ze af.

Een concreet voorbeeld: een organisatie verplichtte alle leidinggevenden een vitaliteitsprogramma te volgen. Het leverde rapporten en workshops op, maar medewerkers klaagden nog steeds dat hun leidinggevende nauwelijks tijd nam om écht naar hen te luisteren. Het programma werd “afgevinkt”, maar het fundament – een cultuur van vertrouwen en verbinding – bleef onveranderd.

Waar de beleidsplannen tekortschieten

De plannen van Prinsjesdag laten hetzelfde patroon zien. Natuurlijk: intensievere re-integratie klinkt goed. Versoepeling van verplichtingen kan ruimte geven. En innovatie is noodzakelijk. Maar zolang de focus blijft op systemen, regeldruk en financiële prikkels, verandert de kern niet.

Wat we missen:

• Sociale innovatie – het heruitvinden van hoe we samenwerken, leidinggeven en betekenis creëren.

• Leiderschapscultuur – waarin moed, reflectie en relational health centraal staan.

• Preventie vanuit welzijn – niet alleen mensen sneller terug naar werk begeleiden, maar hen ondersteunen in herstel, vitaliteit en persoonlijke groei.

Zoals de koning benadrukte: zonder verbinding blijven regels en maatregelen oppervlakkig. Verbinding is de zuurstof waardoor beleid kan landen en mensen weer écht mee kunnen doen.

Wat er wél nodig is

Echte vernieuwing vraagt dat we het lef hebben om de dieperliggende oorzaken aan te pakken. Dat betekent:

• Vertrouwen bouwen in plaats van controle stapelen. Mensen floreren in een omgeving waar ze zich veilig en gezien voelen, niet waar elk detail gereguleerd is.

• Relaties centraal stellen. Het relatie-CV is minstens zo belangrijk als het skill-CV. Een cultuur van erkenning en verbinding voorkomt uitval op lange termijn.

• Verzuim zien als kans. Verzuim is geen kostenpost, maar een signaal van onbalans. Het kan een ingang zijn naar duurzame groei – voor de medewerker én de organisatie.

• Innovatie verbreden. Niet alleen technologie en fiscaliteit, maar ook sociale innovatie: experimenteren met nieuwe vormen van leiderschap, samenwerking en herstel.

Hoe REAKIRA het verschil maakt

Bij REAKIRA zien we dagelijks wat er gebeurt als organisaties de sprong durven wagen. We werken niet vanuit een stapel programma’s, maar vanuit de kern: herstel, betekenis en relaties.

Waar veel trajecten draaien om vaardigheden en interventies, werken wij met leiders en medewerkers aan hun relatie-CV. Dat betekent: blokkades opruimen, patronen doorbreken, ruimte maken voor persoonlijke groei en authentiek leiderschap. Het resultaat is zichtbaar en voelbaar – niet alleen in minder verzuim, maar ook in vitaliteit, verbinding en veerkracht binnen teams.

Een leidinggevende die bij ons een traject volgde, zei het treffend: “Ik kwam voor tools om stress in mijn team te verminderen. Wat ik vond, was een andere manier van kijken naar mezelf en mijn relaties. Sindsdien is de sfeer in mijn team totaal veranderd.”

Van optimaliseren naar transformeren

Prinsjesdag 2025 laat zien dat we nog steeds vooral vanuit de systeemlogica denken: regels, pilots, verschuivingen. Dat is begrijpelijk, maar onvoldoende.

De échte uitdaging ligt niet in het optimaliseren van processen, maar in het transformeren van hoe we werken, leiden en samenleven. Dáár ligt de sleutel tot het verminderen van verzuim, het versterken van innovatie en het bouwen van organisaties die de toekomst aankunnen.

Het is tijd dat we niet alleen investeren in een werk-CV, maar ook in een relatie-CV. Niet alleen in technologie, maar ook in vertrouwen. Niet alleen in beleid, maar ook in moed.

Zoals de koning zei: alleen door verbinding kunnen we samen verder. En dat begint met leiders die durven te vertragen, betekenis voorop te stellen en écht contact te maken.

👉 Wat denk jij? Blijven we optimaliseren, of durven we transformeren?

Gezonde groet,

Dr. Jeroen de Jong

Founder | DGA